Tuesday, 20 February 2018

Η βιοποικιλότητα στον κήπο μας μέσα στην πόλη Ερέτρια στην Εύβοια.

(Αυτή η σελίδα θα ανανεώνεται συνεχώς, διότι οι παρατηρήσεις στον κήπο "τρέχουν"!)
Ζούμε μέσα στην Ερέτρια Ευβοίας και είμαστε πάντα παρατηρητές και υποστηρικτές της βιοποικιλότητας γύρω μας: στον κήπο, στο κτήμα, και γενικά, όπου και εάν βρεθούμε.
Πιστεύουμε ακράδαντα, σε αντίθεση με όλους όσους λένε "Ωχ μωρέ. Δεν γίνεται τίποτα. Εγώ θα σώσω τον κόσμο;", ότι ο κάθε ένας από εμάς μετράει πολύ! Ο κάθε ένας από εμάς, ανάλογα με τον τρόπο που επιλέγει να ζει, μετράει είτε θετικά προς το σύνολο, προστατεύοντας την φύση, είτε αρνητικά προς το σύνολο, βλάπτοντας την φύση, επομένως και τον συνάνθρωπο.
Όλοι μας μπορούμε να βοηθήσουμε την φύση ακόμη και μέσα στο κέντρο της πόλης!
Ας μετατρέψει ο καθένας από εμάς σε ένα υγιές οικοσύστημα, αυτό που διαθέτει: τον κήπο, την ταράτσα, την βεράντα, το μπαλκόνι, ή ακόμη και το περβάζι του παραθύρου του!
Με τον τρόπο αυτό βοηθάμε την φύση, προσφέρουμε ομορφιά και οξυγόνο στους συνανθρώπους μας και βοηθάμε την πόλη μας να είναι πιο όμορφη!
Προτιμάμε πάντα τις εντόπιες ποικιλίες φυτών, δηλαδή τα φυτά που φύονται στην άγρια φύση στην περιοχή μας!!
Εννοείται, ότι τα αγοράζουμε, ή τα φτιάχνουμε με μοσχεύματα ή σπόρια από άγρια φυτά! Ποτέ δεν ξεριζώνουμε τα άγρια φυτά, διότι έτσι θα έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα: θα βλάψουμε την άγρια φύση!
Κάποιες φορές είναι αναπόφευκτο να έχουμε κάποιο ξενόφερτο είδος, αλλά όταν έχουμε δυνατότητα επιλογής, προτιμάμε να αγοράζουμε Ελληνικές ποικιλίες!
Κάθε φυτό είναι μία πανέμορφη ύπαρξη, αλλά εάν θέλουμε να βοηθήσουμε το οικοσύστημα μίας περιοχής να λειτουργήσει σωστά, τότε προτιμάμε τις αυτόχθονες, τις γηγενείς ποικιλίες φυτών. Οι εντόπιες ποικιλίες φυτών, θα προσελκύσουν ποικιλία άγριων εντόμων και τα έντομα με την σειρά τους θα προσελκύσουν ποικιλία πουλιών.


Η Αγριοτριανταφυλλιά είναι ένα κοινό φυτό της φύσης στην Εύβοια, σε όλην την Ελλάδα, αλλά και σε όλην την Ευρώπη. Μπορούμε εύκολα να την φτιάξουμε από μόσχευμα, κυρίως τον Χειμώνα, όταν δεν έχει φύλλα.
Τα άνθη της στην άγρια φύση υπάρχουν σε διάφορους χρωματισμούς, κυρίως λευκό ή ροζ. Είναι μονοπέταλη και ανθίζει για λίγες εβδομάδες την Άνοιξη. Τα άνθη της είναι πανέμορφα και μεγαλοπρεπή!
Αναρριχάται και έχει αγκάθια, γι΄αυτό είναι ιδανική για φυτοφράκτες και για περιφράξεις που χρειάζονται προστασία από ... εισβολείς!
Είναι αγαπητή στα ζώα και στα πουλιά, διότι προσφέρει προστασία. 
Από τους κόκκινους καρπούς της γίνεται τσάϊ πλούσιο σε βιταμίνη C.


Η μεγάλη Ίριδα ήταν παλαιότερα σε πολλούς κήπους, ή και στην άκρη των δρόμων. Σήμερα την συναντάμε ακόμη σε κάποια χωριά. 
Είναι πολύ ανθεκτικό φυτό, αντέχει στα άγονα εδάφη και στην ξηρασία και πολλαπλασιάζεται εύκολα με τους βολβούς της. 
Είναι αγαπητή σε διάφορα έντομα, κυρίως στις μεγάλες Μέλισσες και στους Μπάμπουρες.


Η μικρή μωβ Ίριδα είναι μία από τις διάφορες ποικιλίες άγριας Ίριδας που φύεται στην Εύβοια και γενικά στην Ελλάδα. Πολλοί θα θεωρήσουν τα απλά της φύλλα απαξιωτικά, αλλά όταν ανθίζει, αποκλείεται να σε αφήσει αδιάφορο!


Η Κάπαρη είναι ένα έρπον φυτό που αγαπάει τα άγονα εδάφη και προτιμά παράκτιες, συχνά βραχώδεις περιοχές και τα νησιά. Υπάρχει σε όλην την περιοχή της Ερέτριας.  
Θα την συναντήσεις σε ακαλλιέργητες εκτάσεις ή ακόμη και στην άκρη των δρόμων.
Από τα μπουμπούκια της φτιάχνεται η γνωστή ξιδάτη ή αλμυρή Κάπαρη που νοστιμίζει τις σαλάτες.
Τα άνθη της είναι υπέροχα, έχουν μία εξωτική ομορφιά και προσελκύουν διάφορα έντομα.
Είναι πολυετές φυτό, οι βλαστοί της έχουν μικρά αγκάθια και προς το Φθινόπωρο "εξαφανίζεται"! Τον Χειμώνα όμως φυτρώνουν νέοι βλαστοί, απλώνονται στο έδαφος και ανθίζουν την Άνοιξη μέχρι και τις αρχές του Καλοκαιριού.


Εννοείται, ότι βιοκαλλιεργούμε τον κήπο. Δηλαδή τον καλλιεργούμε οικολογικά, με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον χωρίς βλαβερά δηλητηριώδη φυτοφάρμακα.
Επίσης αποφεύγουμε τα υπερβολικά σκαλίσματα και παρεμβαίνουμε μόνον όταν είναι απαραίτητο. Αφήνουμε την φύση να "σπείρει" μόνη της αυτό που εκείνη θέλει!
Διάφορες ποικιλίες Παπαρούνας εμφανίζονται κάθε Άνοιξη.


Από τα πρώτα είδη που θα εντοπίσουν τα άνθη των φυτών είναι διάφορα είδη Μελισσών, Μπάμπουρων κ.λ.π.



Ένα φυτό περιφρονημένο, αλλά πανέμορφο είναι το Λουμίνιο
Από το Λουμίνιο παλαιότερα χρησιμοποιούσαν τον καρπό ως φυτήλι για τα κανδήλια.
Εάν το παρατηρήσεις, έχει πολύ όμορφα ροζ-λευκά ανθάκια που ομοιάζουν λίγο με άνθη Ορχιδέας. Και ο σπόρος με περίβλημα σε σχήμα φυτηλιού είναι εντυπωσιακός, όπως επίσης εντυπωσιακά είναι τα γκρι χνουδωτά φύλλα του.
Το Λουμίνιο επίσης φύεται σε όλην σχεδόν την Ελλάδα, αγαπά τα άγονα εδάφη, είναι πολύ ανθεκτικό στην ξηρασία και είναι ιδανικό με το γκρι χρώμα του, για την δημιουργία αντιθέσεων δίπλα σε άλλα φυτά στον κήπο!


Το Λουμίνιο επίσης προσελκύει πολλά έντομα, κυρίως την Άνοιξη, όταν ανθίζει. Από τα πιο μεγάλα, μέχρι τα πιο μικρά, τα οποία μόλις και μετά βίας φαίνονται....


Η Μαντζουράνα, γνωστό μυρωδικό φυτό, επίσης προσελκύει διάφορα είδη Μέλισσας και άλλων εντόμων.


Τα μυρωδικά φυτά είναι ιδανικά για να προσελκύσουμε έντομα κυρίως την Άνοιξη, όταν ανθίζουν. Ένα από τα γνωστότερα και ευκολότερα στην καλλιέργεια μυρωδικά φυτά είναι η Ρίγανη!
Φύεται σχεδόν σε όλην την Ελλάδα, όπου δεν έχει υποφέρει το τοπίο από την υπερβόσκηση. 


Η Ρίγανη, κυρίως όταν ανθίζει, προσελκύει όλων των ειδών Μέλισσες. Από τις πιο κοινές, μέχρι τις πιο σπάνιες άγριες Μέλισσες.


Αλλά από τους πρώτους επισκέπτες ενός ανθισμένου κήπου είναι διάφορα είδη Πεταλούδας!



Οι Πεταλούδες είναι ένα στολίδι για τον κήπο!






















Πεταλούδες μπαίνουν ακόμη και μέσα στο σπίτι! Εννοείται, ότι και στο σπίτι χρησιμοποιούμε μόνον Οικολογικά, δηλαδή φιλικά προς το περιβάλλον, καθαριστικά! Και επίσης εννοείται, ότι βγάζουμε τις Πεταλούδες και γενικά τα έντομα, με προσοχή πάλι στον κήπο.


Αλλά και Νύχτοπεταλούδες εμφανίζονται το βράδυ. Τις προσελκύουν τα φώτα.


Εντυπωσιακή και με τέλειο καμουφλάζ είναι η μεγάλη Νυκτοπεταλούδα Daphnis nerii, ή αλλιώς Σφίγγα της Πικροδάφνης, η οποία ζει στην Ασία, στην Αφρική και σε άλλα μέρη του κόσμου. Το Καλοκαίρι μεταναστεύει και μεταξύ των χωρών που επισκέπτεται είναι και η Ελλάδα.


Η Λιβελούλη ψάχνει για νερό το Καλοκαίρι στην λιμνούλα του κήπου. Δυστυχώς δεν μπορεί να πολλαπλασιαστεί, διότι τα ψαράκια της λιμνούλας τρώνε τα αυγά της. 
Τα ψαράκια βέβαια είναι απαραίτητα, διότι δεν αφήνουν τα κουνούπια να πολλαπλασιαστούν. Η λιμνούλα λειτουργεί ως παγίδα για τα Κουνούπια. Μόλις τα κουνούπια γεννήσουν τα αυγά τους, άμεσα τα ψαράκια τα τρώνε με βουλιμία!


Η Argiope Bruennichi, ή Αράχνη - Σφήκα, είναι ένα κοινό είδος της Ελληνικής φύσης και όλης της Νοτίου Ευρώπης. Όμως σπάνια την συναντούσες πλέον τα τελευταία χρόνια.
Στον κήπο όμως, όπου βρήκε προστασία, εμφανίσθηκε και πάλι.
Η θηλυκή Αργιόπη είναι μεγαλύτερη από την αρσενική και είναι σχετικά μεγάλη Αράχνη με ρίγες με έντονη εναλλαγή μαύρου, κίτρινου και λευκού χρώματος. Γι΄αυτό και μία από τις κοινές της ονομασίες είναι Αράχνη - Σφήκα και όχι επειδή … τσιμπάει. 
Λόγω του μεγέθους της, λόγω των χρωμάτων της και κυρίως λόγω της άγνοιας των ανθρώπων για τα είδη που ζουν γύρω τους, πολλοί φοβούνται την Αργιόπη.
Είναι όμως ακίνδυνη για τον άνθρωπο. Έχει μεν δηλητήριο, αλλά για να σκοτώνει τα θύματά της, όπως τις ακρίδες, μύγες και διάφορα άλλα έντομα.


Η Αράχνη της φωτογραφίας με ένα τέλειο καμουφλάζ κρύβεται μέσα σε ένα πλατανόφυλλο.


Λόγω του τέλειου καμουφλάζ της, την διακρίνεις πολύ δύσκολα από μακριά. Προφανώς ψάχνει για μία ζεστή γωνία το Φθινόπωρο, για να ξεχειμωνιάσει.


Οι Αράχνες, όπως και τα περισσότερα έντομα, συνήθως πεθαίνουν τον Χειμώνα. Το Φθινόπωρο ψάχνουν για κάποια ζεστή γωνία, για να επιβιώσουν.


Οι Αράχνες είναι ένα πολύ παρεξηγημένο ζώο, παρ΄όλο που είναι απαραίτητες για να λειτουργεί σωστά το οικοσύστημα.


Το Σκαθάρι του Μαΐου, όπως το λέει και το όνομά του, εμφανίζεται τον Μάϊο. 
Παλαιότερα, την δεκαετία του 70΄, πριν την σημερινή επέκταση της οικολογικής καταστροφής λόγω ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, εμφανίζονταν "σύννεφα" από αυτό το πανέμορφο έντομο κάθε Μάϊο. 
Το Σκαθάρι ζει ως σκουλήκι μέσα στην γή, μετατρέπεται σε έντομο τον Μάϊο, ζευγαρώνει, γεννά τα αυγά του στην γή και πεθαίνει. Επομένως, όταν εμφανίζεται για λίγες μόνον εβδομάδες τον Μάϊο, είναι πλέον προς το τέλος του κύκλου της ζωής του. Και σε αυτήν την τελική φάση της ζωής του αποτελεί σημαντικότατη τροφή για πολλά πουλιά, που αυτήν την εποχή έχουν νεοσσούς στις φωλιές τους και χρειάζονται πολλή τροφή για να τους μεγαλώσουν!


Το γνωστό Σαμιαμίδι κρύβεται την ημέρα σε κάποια ασφαλή γωνία και εμφανίζεται προς το βράδυ. Συνήθως θα  το δεις ψηλά στον τοίχο, ακίνητο δίπλα σε κάποιο φωτιστικό, περιμένοντας να φάει έντομα που προσελκύονται από το φως.


Δυστυχώς τα Σαμιαμίδια κινδυνεύουν από τις γάτες. 
Αγαπάμε πολύ τις γάτες, αλλά είμαστε υπέρ της στείρωσης! Αγαπάμε, ταΐζουμε, φροντίζουμε τις αδέσποτες γάτες, αλλά όταν μπορούμε, τις στειρώνουμε. 
Οι γάτες είναι υπέροχα ζώα, αλλά πολλαπλασιάζονται πολύ γρήγορα και εξαφανίζουν όλα τα άγρια ζώα: έντομα, πουλιά, σαύρες κ.λ.π.


Παλαιότερα υπήρχαν διάφορα είδη από Σαύρες γύρω, ή ακόμη και μέσα στην Ερέτρια. Γκρί ή μεγάλες πράσινες Σαύρες ήταν μέσα στους κήπους. Είναι πανέμορφες και τρώνε έντομα.
Σήμερα, υπάρχουν λίγες, αλλά εάν φροντίσουμε να έχουν ασφάλεια μέσα σε θαμνώδη φυτά, στο κομπόστ, ή σε βράχια, τότε θα κάνουν πάλι δειλά δειλά την εμφάνισή τους. 



Οι Σαύρες, όταν κινδυνεύουν, αφήνουν την ουρά τους να πέσει. Η ουρά συνεχίζει να κινείται και τραβά την προσοχή του εχθρού. Έτσι η Σαύρα βρίσκει την ευκαιρία να φύγει. Στην συνέχεια φυτρώνει καινούρια ουρά, όπως φαίνεται στην Σαύρα της φωτογραφίας.




Η μορφή της Κουκουβάγιας, ιδιαίτερα τα καλοκαιρινά βράδια, διακρίνεται πριν νυκτώσει να κάθεται σε κάποιο ψηλό σημείο, στύλο, καλώδιο ή σκεπή, από όπου μπορεί να παρακολουθεί κάθε κίνηση, κυρίως των τρωκτικών.


Ιδιαίτερα ευχάριστη είναι και η παρουσία διαφόρων ειδών Χελιδονιών από την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο. 


Ανάμεσα στα διάφορα είδη πουλιών που βρίσκουν καταφύγιο, νερό και φαγητό στον κήπο είναι και τα Κοτσύφια.



Από τους τακτικούς επισκέπτες τον Χειμώνα είναι ο Κοκκινολαίμης.




Επίσης ο Σταφιδοτσιροβάκος είναι σχεδόν πάντα παρών! 
Ο αρσενικός Σταφιδοτσιροβάκος έχει μαύρο κεφάλι.


Ο θηλυκός Σταφιδοτσιροβάκος έχει καφέ κεφάλι.


Η Τσίχλα είναι επίσης ένα πανέμορφο πουλί. Στο παρελθόν κυνηγήθηκε πολύ και γι΄αυτό φοβόταν τον άνθρωπο. Σήμερα, όταν αισθανθεί ότι το περιβάλλον είναι φιλικό, κάνει πάλι δειλά την εμφάνισή της.


Ιδιαίτερα το Καλοκαίρι, αλλά και κάθε εποχή του χρόνου τοποθετούμε κούπες με νερό, για να μπορούν να πιούν τα πουλιά. Με αυτόν τον τρόπο τα πουλιά ξεδιψούν και χαρίζουν σε εμάς υπέροχες εικόνες!


Εννοείται, ότι τις κούπες με το νερό τις τοποθετούμε σε ψηλό σημείο, έτσι ώστε να μην μπορούν να φθάσουν οι γάτες!...


Οι Τσίχλες μας επισκέπτονται και τον Χειμώνα. Εφέτος (2019) μάλιστα είναι δύο! Πιθανόν να είναι ζευγάρι.


Όμως προσέχοντας λίγο καλύτερα, είδαμε ότι η μία μόνον είναι υγιής. 


Η δεύτερη δυστυχώς είναι κτυπημένη στο δεξί μέρος του προσώπου της. Φαίνεται ότι την έχει πετύχει κάποιο σκάγι, ή την έπιασε κάποια γάτα και κατάφερε να ξεφύγει κτυπημένη, ή κάτι άλλο....


Οι Καρδερίνες είναι πουλιά, που πετούν σε κοπάδια και κανονικά έπρεπε να υπάρχουν σε όλην την Ελλάδα. 
Όμως τις προηγούμενες δεκαετίες οι άνθρωποι τις κυνήγησαν, για να τις φυλακίσουν σε κλουβιά, επειδή είναι όμορφες και κελαηδούν πολύ ωραία. Τις έπιαναν με δόκανα. 
Μέχρι την δεκαετία του 1980 σχεδόν παντού έβλεπες Καρδερίνες σε κλουβιά: σε εστιατόρια, σε καταστήματα, σε καφενεία, σε βενζινάδικα, σε σπίτια κ.λ.π. Αποτέλεσμα ήταν να εξαφανισθούν σχεδόν τελείως στην φύση γύρω μας, όπου ανήκουν!
Μέχρι και μέσα στην δεκαετία του 1990 διώχναμε τέτοιους κυνηγούς που έστηναν δόκανα μέσα στις Λιγαριές στο κτήμα μας στον Μαλακώντα Ερετρίας. 
Σήμερα, το κυνήγι και η φυλάκιση των Καρδερίνων απαγορεύεται αυστηρά από τον Νόμο. Οι παραβάτες διώκονται και τιμωρούνται με μεγάλα πρόστιμα, ενώ οι Καρδερίνες κατάσχονται και απελευθερώνονται. 
Αποτέλεσμα της προστασίας των Καρδερίνων τα τελευταία χρόνια είναι να αρχίσουν πάλι σιγά-σιγά να εμφανίζονται στα πάρκα και στους κήπους και να προσφέρουν σε όλους μας την χαρά να τις βλέπουμε και να τις ακούμε να κελαηδούν ελεύθερες.


Ακόμη και Τσαλαπετεινοί εμφανίσθηκαν πάλι!


Εδώ και περίπου δέκα χρόνια κάθε Άνοιξη ένα ζευγάρι Τσαλαπετεινών φωλιάζει κάτω από την στέγη γειτονικού σπιτιού, δημιουργεί οικογένεια, μεγαλώνει τα μικρά του, τους μαθαίνει να πετάνε και να αυτοσυντηρούνται και το Φθινόπωρο όλα εγκαταλείπουν την φωλιά μέχρι την επόμενη Άνοιξη, που το ζευγάρι επιστρέφει και ο κύκλος επαναλαμβάνεται.


Οι Παπαδίτσες έρχονται εδώ και χρόνια σχεδόν κάθε ημέρα.
Οι Παπαδίτσες αγαπούν πολύ το Πεύκο και τον Χειμώνα τρώνε τις κάμπιες των πεύκων, όπως φαίνεται στην ανωτέρω φωτογραφία.


Η φύση είναι η μεγαλύτερη καλλιτέχνης! Κάμπιες των πεύκων επάνω σε κομμένο κορμό έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Προφανώς μπερδεύτηκαν και ο οδηγός τους ψάχνει το κατάλληλο σημείο, για να κατεβούν.


Οι Κάμπιες των πεύκων τον Χειμώνα (Ιανουάριος, Φεβρουάριος) βγαίνουν από τις φωλιές τους.και κατ΄αρχάς τρέφονται με τα φύλλα του πεύκου. Το καλό είναι, ότι σχεδόν όλα τα πεύκα συνέρχονται πάλι μέσα στην Άνοιξη. Έπειτα κατεβαίνουν από το πεύκο και ακολουθούν τον οδηγό τους η μία πίσω από την άλλη σχηματίζοντας σειρές.
Η επαφή με την Κάμπια προκαλεί φαγούρα! Μην την ακουμπάς. Άλλωστε εμφανίζονται μόνον για μερικές εβδομάδες.


Ο οδηγός τους τις οδηγεί σε κάποιο σημείο, όπου μαζεύονται όλες μαζί και σιγά-σιγά μπαίνουν κάτω από το χώμα,  όπου θα σχηματισθεί το κουκούλι τους.


Οι κινήσεις τους είναι κάπως ρυθμικές. Εάν θέλεις, δες το βίντεο.


Οι Κάμπιες των πεύκων έχουν αυξηθεί πολύ σε κάποιες περιοχές, διότι έχουν μειωθεί πολύ οι φυσικοί εχθροί τους.
Ένας φυσικός εχθρός της Κάμπιας του πεύκου είναι το πουλάκι Παπαδίτσα, ή Καλόγερος. Σε καθημερινή βάση έρχονται οι Παπαδίτσες κατά ομάδες στην αυλή και τρώνε τις κάμπιες.
Εάν θέλεις, δες το βίντεο. Η λήψη του βίντεο δεν είναι και τόσο καλή, ωστόσο προς το τέλος φαίνεται πολύ καθαρά, πώς η Παπαδίτσα επιλέγει μία από τις Κάμπιες, την αρπάζει και φεύγει!